28 september 2011

Populistisch gedaas


De assisenzaak in Tongeren heeft al heel wat aan het licht gebracht. Dat deed zij zelfs al voor het proces goed en wel begonnen was. Als we de feiten zelf buiten beschouwing laten, en de zaak van een afstand beschouwen, dan komt in de eerste plaats aan het licht dat voor vele journalisten de principes van de rechtsstaat niet zwaar wegen. Ze hebben last van hun emoties. Hun oordeel overstijgt niet dat van de man in de straat. Populisme alom.
.
Laten we Het Laatste Nieuws en Dag Allemaal nog overslaan, dan kunnen we toch in De Morgen zien dat Camps er ver over de schreef mag gaan. De man is zo over zijn toeren dat hij de voorzitter van het proces, Michel Jordens, een andere titel geeft: “Juridisch zal ‘koning’ Jordens wel gelijk hebben”. Dat alleen omdat die verboden had om foto’s of tekeningen van de verdachte te maken. Het recht op informatie komt in het gedrang, zegt Camps. Maar kijk, al begrijpt iedereen dat een sportjournalist graag prentjes ziet, dat argument is ridicuul. Dat zei Tom Naegels ook al.


Ergerlijk wordt Camps als hij de “gemanipuleerde” voorzitter de les begint te lezen: “Deze lustmoordenaar heeft geen eisen te stellen. Niet de maatschappij, hij heeft zijn rechten verspeeld. Het formalisme van een nochtans warme éminence grise van assisen is treurig en stuitend. Dat hij de ouders […] nog onder ogen durft te komen…”
Typisch dat Camps, die altijd zwelgt in de adjectieven, een slag om de arm houdt met dat “warme”, maar we onthouden dat in zijn ideale staat een verdachte geen rechten meer heeft.
.
Helemaal alleen staat onze man hier zeker niet, en hij zal met plezier de gepensioneerde Godfried Danneels aan zijn zijde vinden. Burger Danneels is zelfs al een stapje verder. Toen die in 2003, in het post-Dutroux-tijdperk dus, op de televisie verscheen in een showprogramma waar hij de Castarprijs kreeg (een prijs die gelukkig niet meer wordt uitgereikt), verklaarde hij koudweg: "De doodstraf mag worden uitgesproken maar niet uitgevoerd […] Je ontneemt iemand zijn betekenis in het leven. Hij is uit het land van de levenden gebannen." Dat was volslagen onchristelijk van hem, maar de man zat in de ambiance van een tv-studio en hij glom daar van genoegen. Dan wordt het acceptabel om de burgerlijke dood te verdedigen, ook al is die straf al eeuwen afgeschaft in de beschaafde wereld.
.
Maar Camps heeft nog meer medestanders: de advocaat Modrikamen bijvoorbeeld. Die verklaarde in La Dernière Heure in januari nog dat “dans certains cas” niet de burgerlijke dood moest worden uitgesproken, maar de doodstraf tout court.
En natúúrlijk bedoelde Camps het allemaal niet zo erg –weet hij veel– maar het is eenmaal zo dat als een verdachte ipso facto “zijn rechten heeft verspeeld”, het dan moeilijk wordt om de grens te trekken.
.
Camps gaat snel uit de bocht en dat is, zegt Jean-François Lyotard (1924 -1998) in Le Postmoderne expliqué aux enfants, een teken van een beperkte geest, het tegengestelde van een intellectueel: [...] une hâte à conclure, un désir de penser court.

Stukje verschenen in de Knack vandaag

___________

Noot van 31october 2022: de Amerikaanse basketter Jordan Floyd werd in die dagen 'King Jordan' genoemd. Camps zal fier geweest zijn op zijn literaire vondst.

3 opmerkingen:

Leo Norekens zei

Ik volgde als student criminologie eens een oersaai debat over de doodstraf (een debat dat al twee-drie eeuwen met dezelfde argumenten wordt gevoerd), waarin een medestudent zich voorstander noemde, "maar dan alleen als men 100% zeker is van de schuld". Niemand vond het nodig hem erop te wijzen dat die voorwaarde in ons moderne strafrecht ook geldt voor de geringste verkeersboete, en dus volkomen naast de kwestie was.

Weinig medemensen halen het beschavingsniveau van onze strafprocedure.

Margot Vanderstraeten zei

ondermeer over dat beschavingsniveau van een - bedreigde - rechtstaat, gaat 'het geweten van onze strafpleiters'; pijnlijk maatschappelijk relevant. In het boek staan mooie voorbeelden van ultieme rechtszaken, met name van rechtszaken van collaborateurs, en hoe zelfs de meest progressieve pleiters (in theorie) vinden dat zij absoluut recht hebben op een eerlik proces...

Marc Vanfraechem zei

Ik moet dringend jouw boek eens kopen Margot! Maar nu kreeg ik vandaag net een prachtige editie (1906) van The Gentle Art of Making Enemies cadeau van een ex-collega bij Klara, en dus ben ik weer even zoet. Maar ik moet zoals gezegd jouw boek zeker lezen!

http://victacausa.blogspot.com/victacausa.blogspot.com5edf7b715d0afaa3d68201fa2d94715a304487db.html